Wat hield ons bezig in 2023?
Op het niveau van praktijken, wijken en regio’s is ook in 2023 veel samengewerkt in projecten. Alles met dezelfde insteek: de juiste zorg op de juiste plek.
In 2023 werkte UNICUM op verschillende niveaus samen met als doel de zorg voor de inwoners in de regio’s Zuidoost-Utrecht (ZOU) en Lekstroom zo goed mogelijk te organiseren.
Dit werd gedaan op 3 niveaus:
- Praktijk niveau
- Wijk niveau
- Regio niveau
Niveau 1
Samenwerking ter ondersteuning van praktijken
Scholing
Samenwerking op het eerste niveau bestond bijvoorbeeld uit het scholingsaanbod. Het (na)scholingsaanbod van UNICUM heeft als doel de praktijkmedewerkers en overige eerstelijns zorgprofessionals in de UNICUM-regio’s zoveel mogelijk te faciliteren en in staat te stellen om een goede kwaliteit van zorg en ondersteuning aan te bieden aan de patiënten.
- De GGZ-scholing was in 2023 een nieuw onderdeel binnen het scholingsaanbod.
- In november vond het jaarlijkse UNICUM symposium ‘Groot Denken Klein Doen’ plaats.
- Er werden in 2023 in totaal 71 scholingen gefaciliteerd.
Meer Tijd Voor de Patiënt (MTVP)
In 2023 is het MTVP-programma gelanceerd als onderdeel van het IZA, waarmee praktijken in eerste instantie gedurende twee jaar een extra financiering ontvangen om hun praktijkvoering zodanig aan te passen, dat er meer tijd beschikbaar komt voor patiënten die dat nodig hebben. UNICUM ontwikkelde een eigen actieplan voor haar huisartsenleden, gebaseerd op de landelijke leidraad en selecteerde interventies in overleg met de coöperatiebesturen.
Door een combinatie van interventies wordt het mogelijk om meer tijd voor de patiënt en daarmee een flexibele gemiddelde consultduur van 15 minuten te realiseren. De huisarts heeft hierdoor meer tijd voor het “goede gesprek” met de patiënt. Huisartsen uit beide regio’s ontvingen ondersteuning vanuit UNICUM bij de implementatie van MTVP.
Er is een gefaseerde instroom doorgevoerd, waarbij een percentage van de praktijken per kwartaal startte met het programma. UNICUM bood ondersteuning voor MTVP op het gebied van programma-implementatie, interventies, ICT en diverse scholingen. De praktijken bepaalden zelf welke interventie zij inzetten en hoe zij hun aanvullende financiering aanwendden. Er werd gewerkt met een aantal hoofdthema’s:
- Anders werken in de praktijk;
- Het Goede Gesprek;
- Uitbreiding van personele capaciteit
- Intervisie;
- Samenwerking Netwerk (vanaf het 2de MTVP-jaar).
Per 1 januari 2024 nemen alle praktijken die dat willen, deel aan MTVP. De ondersteuning van UNICUM loopt in 2024 nog door.
Inmiddels is duidelijk dat per 1 januari 2025 MTVP structureel wordt bekostigd voor de huisartsen.
Handreikingen en Leefstijlmodules
In 2023 zijn er een aantal updates op basis van de NHG-standaarden doorgevoerd in onze handreikingen. Zo is de Handreiking CVRM in mei herzien en vernieuwd op onze website geplaatst. Daarnaast zijn hier twee Leefstijlmodules toegevoegd;
Samenvattingen
Om onze gebruikers nog beter tegemoet te komen zijn er samenvattingen geschreven voor de handreikingen Diabetes Mellitus (DM), Chronische Obstructieve Longziekte (COPD) en Astma. Deze samenvattingen bieden een beknopt overzicht van de richtlijnen en aanbevelingen op het gebied van genoemde aandoeningen.
Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
De GLI heeft in 2023 een bestendigde positie ingenomen binnen UNICUM. Deelnemers, uitvoerders & verwijzers zijn in toenemende mate enthousiast over het traject. UNICUM heeft zich in 2023 verder ingespannen voor de (door-)ontwikkeling, verbetering van de kwaliteit én positionering van Gecombineerde Leefstijl Interventie als vast onderdeel van begeleiding van deze doelgroep. UNICUM neemt hiernaast sinds 2023 deel aan een onderzoek onder leiding van het RIVM voor de doorontwikkeling van de GLI. Dit meerjarige onderzoek heeft als doel de GLI door te ontwikkelen voor de specifieke doelgroep: werkenden. Daarnaast zijn er in 2023 diverse gesprekken opgestart voor uitbreiding van het GLI-aanbod in de regio.
Symposium Groot Denken, Klein Doen
Op 28 november vond het jaarlijkse UNICUM Symposium plaats op Landgoed Zonheuvel in Doorn, met als thema Groot Denken, Klein Doen. Het resulteerde in een succesvolle dag met een grote opkomst van huisartsen en praktijkondersteuners.
De dag begon met een plenaire sessie, geleid door Egge van der Poel, waarin het gebruik van Big Data binnen huisartsenpraktijken werd besproken. Van der Poel deelde voorbeelden van “briljante mislukkingen” uit de zorg onder het motto: van iedere patiënt leren, hoe het voor de volgende beter kan. Groene huisarts Diana Lucassen sloot de plenaire sessie af met een presentatie over de noodzaak van verduurzaming in de praktijk, ondersteund door interessante cijfers over de impact van vervuiling in de gezondheidszorg.
Het Symposium bood tevens een gevarieerd aanbod aan workshops, waarin verschillende onderwerpen en praktische toepassingen werden behandeld.
Onze praktijkconsulenten
De praktijkconsulent:
- Bezocht minimaal één keer per jaar de praktijk.
- Bezocht nieuwe praktijken om kennis te maken en om de medewerkers te informeren over de werkwijze van UNICUM.
- Ondersteunde de praktijk bij het maken en interpreteren van de eigen ketenzorg-kwartaalrapportage.
- Kon een bijdrage leveren aan verbeterplannen.
- Fungeerde als vraagbaak voor de praktijken, voor zowel huisarts, praktijkmanager als POH.
- Bekeek samen met de POH de indicatoren en hoe deze eventueel verbeterd konden worden.
In 2023 hebben we de werkgebieden van de consulenten opnieuw ingedeeld zodat alle praktijken in een gemeente nu dezelfde consulent hadden. Met als voordeel dat de consulent beter op de hoogte is van de lokale ontwikkelingen en hierop de huisartsenpraktijken beter kan ondersteunen.
Nieuwe Website voor UNICUM
Sinds 1 maart 2023 is de nieuwe website live gegaan, waarbij we ervoor hebben gekozen om niet langer met een website voor de UNICUM coöperatie LEK en een website voor UNICUM coöperatie ZOU te werken. Alle dubbele onderwerpen zijn samengevoegd en de website heeft een nieuwe look & feel gekregen. We blijven werken op basis van de drie clusters zoals beschreven in ons strategisch plan: cluster Zorg & Samenwerking, cluster Zorgvernieuwing en cluster Spoedzorg. De inlog voor Spoedmedewerkers naar Corpio en de inlog naar Mijn UNICUM zijn behouden gebleven.
Na de zomer hebben we gewerkt aan een specifiek gedeelte op dezelfde website voor inwoners. Hier kunnen zij informatie vinden over zorgprogramma’s, spoedzorg en de structuur van onze organisatie. Alles is geschreven de inwoners van onze regio’s in het achterhoofd.
Consultaties zorgprogramma’s
In 2023 is het aantal consultaties binnen de ketenzorg van UNICUM verder toegenomen. Voor de zorgprogramma’s DM, COPD en CVRM biedt UNICUM praktijken al geruime tijd een consultatiefunctie via VIPLive. Voor elk zorgprogramma was ook in 2023 een Kaderhuisarts beschikbaar met specialistische expertise, wat heeft geleid tot een reductie van doorverwijzingen naar de tweede lijn.
Aantallen geïncludeerde patiënten per regio in 2023:
Peildatum 2022: 01-01-2023
DM ZOU
DM LEK
COPD ZOU
COPD LEK
HVZ zeer hoog risico ZOU
HVZ zeer hoog risico LEK:
VVR hoog risico ZOU
VVR hoog risico LEK
Peildatum 2023: 01-01-2024
DM ZOU
DM LEK
COPD ZOU
COPD LEK
HVZ zeer hoog risico ZOU
HVZ zeer hoog risico LEK:
VVR hoog risico ZOU
VVR hoog risico LEK
Niveau 2
Samenwerking in de wijk
Gemeentehubs
UNICUM draagt actief bij aan het opzetten en versterken van de multidisciplinaire samenwerkingsverbanden in de wijk. Binnen onze regio’s heeft iedere gemeente een eigen (O&I) Gemeentehub, waar de samenwerking tussen zorgprofessionals en het sociaal domein gestalte krijgt.
Vanuit UNICUM werden deze Gemeentehubs gefaciliteerd. Lokale samenwerkingsverbanden, aangestuurd door lokale zorgaanbieders werden ondersteund door een wijkmanager. Deze wijkmanager – soms ook bekend als netwerkmanager – is de spil in het web en op de hoogte van het lokale aanbod en de aanwezige knelpunten. Elke Gemeentehub is bezig of gaat een eigen jaarplan ontwikkelen voor alle inwoners, dat indien nodig gedifferentieerd kan worden naar de wijk.
In 2023 heeft UNICUM diverse uitgebreide overlegsessies gehouden om deze Gemeentehubs beter te (gaan) organiseren. In de praktijk resulteerde dit in 2023 onder andere in de betere inrichting van het Zorg4-platform per gemeente, dat volledig en toegankelijk wordt ingericht voor inwoners én zorgprofessionals. In de nabije toekomst wordt gekeken naar de best passende organisatie van de Gemeentehubs (met daarin ruimte voor lokale invulling van de juiste deelnemers, juridische vorm, financiële organisatie, mandaat en communicatievorm).
Digitaal platform Zorg4
In 2023 bouwden we verder aan de uitbreiding van het Zorg4-platform. Dit platform omvat ook nu nog zowel een openbare website als een besloten omgeving, op maat ingericht voor elke Gemeentehub. Het Zorg4-platform bevordert multidisciplinaire samenwerking in zowel de eerstelijnszorg als het sociaal domein en wordt ondersteund door O&I-verbanden, gemeenten en UNICUM Huisartsenzorg.
In het afgelopen jaar hebben we ons gericht op de uitbreiding van dit platform, met onder andere de lancering van nieuwe Zorg4-websites zoals:
- Zorg4Vijfheerenlanden.nl
- Zorg4Heuvelrug.nl
- Zorg4IJsselstein.nl
- Zorg4Zeist.nl
Daarnaast zijn verschillende functionaliteiten toegevoegd, waaronder een activiteitenkalender en nieuwsvoorziening.
Lokaal hebben we actief ingezet op het vergroten van het bewustzijn en gebruik van de mogelijkheden die het Zorg4-platform biedt. Dit hebben we gedaan door middel van diverse initiatieven, zoals het ontwikkelen van communicatiemiddelen.
Niveau 3
Samenwerking in de regio
Regioplan Midden-Nederland
In 2023 is gewerkt aan de definitieve versie van Het Regioplan Midden-Nederland, dat is opgesteld als plan waarin we vanuit IZA toewerken naar gezonde en passende leefomgeving en integrale (gezondheids)zorg. UNICUM heeft voor de regio ZOU en Lekstroom een bijdrage geleverd aan het deel “Versterken eerste lijn en sociale basis”. Tevens is meegedacht over “Gezond ouder worden” en “Mentale gezondheid”.
Het regioplan schetst een aanpak voor een toekomst met goede, toegankelijke en betaalbare zorg. We streven naar integrale ondersteuning en gezondheidszorg waarbij regionale en lokale samenwerking over de verschillende domeinen heen, centraal staat. Vanaf 2023 richtten we ons hierbij op drie belangrijke opgaven:
- versterking van het sociaal domein en de eerstelijnszorg;
- bevordering van gezond ouder worden;
- versterking van mentale weerbaarheid en gezondheid.
Eind 2023 is de eerste subsidieaanvraag voor het versterken van de eerstelijn bij ZonMW gehonoreerd, waarmee in 2024 zal worden gestart.
Ouderengeneeskundige samenwerkingen ONZe en ONUe
In Zuidoost-Utrecht Verbonden werken professionals nauw samen om de zorg, ondersteuning en gezondheid van de oudere inwoners te verbeteren. UNICUM maakt sinds 2022 deel uit van dit netwerk, dat fungeert als centraal platform voor alle domeinoverstijgende aangelegenheden op het gebied van ouderen in de regio.
Op 24 oktober 2023 organiseerde ZOU Verbonden het ‘ONZe Verbinding congres’ in Doorn, met als doel het bevorderen van een betere samenwerking tussen huisartsen, ziekenhuizen, venv-instellingen en wijkverpleging. Het congres bracht 130 deelnemers van Ouderengeneeskundig Netwerk Zuid-Oost eerste lijn (ONZe) samen om elkaar te leren kennen en kennis te delen. Het motto van de dag was: ‘Verwijs sterk, deel het netwerk!’ Met onderwerpen zoals de zorg voor ouderen met de Ziekte van Parkinson, de Wet Zorg en Dwang bij thuiswonende ouderen met dementie, en het syndroom van Korsakov, werd de dag leerzaam, nuttig en interessant ervaren. We kijken terug op een succesvol congres.
Hiernaast zijn in 2023 de eerste stappen gezet voor een intensievere samenwerking met Ouderengeneeskundig Netwerk Utrecht eerstelijn (ONUe) in de regio Lekstroom, met als doel een nauwere samenwerking tussen huisartsen en Specialisten Ouderengeneeskunde en gezondheidspsychologen (GZ-psychologen) te realiseren. Dit streven richt zich op het verbeteren van de beschikbaarheid van zorg in woonzorgvormen, thuiszorgsituaties en bij huisartsenposten. In 2024 wordt deze samenwerking verder ontwikkeld en uitgebouwd.
Regionaal meldplatform Transmuraal Incident Melden
Binnen UNICUM melden we incidenten volgens Veilig Incident Melden (VIM) om te leren van (bijna) incidenten. Voor situaties waarbij incidenten zich voordoen tussen verschillende organisaties in onze regio, hebben we het Trans Muraal Incident (TIM) meldingssysteem geïmplementeerd. Het hoofddoel van TIM-meldingen is om gezamenlijk de zorg voor patiënten nog veiliger te maken. Door middel van TIM-meldingen kunnen we leren van incidenten en bijna-incidenten, de samenwerking tussen organisaties optimaliseren, de zorgprocessen beter afstemmen én vergelijkbare incidenten in de toekomst voorkomen.
In 2023 is het zogenoemde TIM-formulier beschikbaar gekomen op onze website, waardoor meldingen kunnen worden gedaan over de organisaties die zijn aangesloten op het TIM-platform. De meeste zorg- en welzijnsorganisaties die deelnemen aan TRIJN, zijn tevens aangesloten op het TIM-platform. Elke aangesloten organisatie heeft een eigen TIM-regisseur. In 2023 hebben we vanuit (aangesloten praktijken van) UNICUM 7 meldingen gedaan, en hebben we 8 meldingen ontvangen.
Spoedzorg samenwerkingen:
Regioplan acute zorg
Het Netwerk Acute Zorg Midden-Nederland heeft tevens vanuit de opdracht in het Integraal Zorgakkoord (IZA), een Regioplan Acute Zorg (ROAZ-plan) opgesteld ten behoeve van de toegankelijkheid en beschikbaarheid van acute zorg. Huisartsenspoedzorg is onlosmakelijk verbonden met de ketenpartners in de acute zorg. Samen met onze ketenpartners hebben we een actieve inbreng gehad in de totstandkoming van dit regioplan.
Vanzelfsprekend is er veel samenhang tussen eerder genoemd plan en kunnen deze plannen niet los van elkaar gezien worden. Zo sluit de inhoud van de plannen voor de acute zorg en de niet acute zorg op elkaar aan en versterken zij elkaar. In het Regioplan Acute Zorg Midden-Nederland zijn in 2023 drie hoofdopgaven gedefinieerd:
- voorkomen van acute zorg;
- optimale inrichting acute zorg voorzieningen;
- multidisciplinaire samenwerking rondom de patiënt.
De onderstaande initiatieven en activiteiten worden als speerpunt beschreven:
- samen acute zorg voorkomen;
- samen triëren, diagnosticeren en verwijzen van acute zorgvraag;
- samen leveren van passende acute zorg en ondersteuning, zo thuis mogelijk.
Het Regioplan Acute Zorg Midden-Nederland is geplaats op de website van NAZMN.
Werkgroep toekomstbestendige spoedzorg
Eind 2022 is een Werkgroep toekomstbestendige spoedzorg in het leven geroepen. De druk op de spoedzorgketen neemt landelijk al jaren toe. Mensen worden ouder, maken meer laagdrempelig gebruik van de zorg, en er is tekort aan zorgpersoneel. Hierdoor neemt de zorgvraag (instroom) toe, stagneert de doorstroom, waardoor de natuurlijke uitstroom van patiënten naar o.a. langdurige zorg afneemt en de zorgvraag toeneemt. De huidige organisatie van de acute zorg is op basis van bovenstaande ontwikkelingen niet meer toekomstbestendig.
De Werkgroep toekomstbestendige spoedzorg heeft als doel het organiseren van een toekomstbestendige ANW-zorg voor inwoners van onze regio’s, als onderdeel van de huisartsen spoedzorg. Toegankelijkheid van de spoedzorg moet in de toekomst minimaal voldoen aan de geldende landelijke kaders en lopende ontwikkelingen.
In het voorjaar 2023 heeft de werkgroep een rapportage opgeleverd met daarin een aantal aanbevelingen. De directie van UNICUM heeft op basis van deze aanbevelingen aan beide ANW-vakcommissies gevraagd om de aanbevelingen uit te werken in concrete adviezen. Deze adviezen worden in 2024 door een nieuwe Werkgroep toekomst “2.0” verder uitgewerkt.
Leren van calamiteiten, klachten en incidenten
Huisartsen, triagisten, chauffeurs, medewerkers en het management van UNICUM streven dagelijks naar het handhaven van de hoogste kwaliteit van zorg. Een integraal onderdeel hiervan is het delen van leerpunten en verbetervoorstellen die voortkomen uit klachten, incidenten en calamiteiten. In 2023 heeft het management van UNICUM Huisartsenspoedzorg besloten om dit proces structureel en regelmatig te implementeren door het onderwerp op vaste basis te bespreken.
Vrij roosteren
Na goedkeuring van de huisartsenleden van UNICUM tijdens de Algemene Ledenvergadering in februari, is op 1 juli 2023 het ‘vrij roosteren’ vanuit de ‘Leidraad Werkdruk binnen de ANW’ daadwerkelijk ingevoerd voor huisartsen en waarnemers.
Dit nieuwe systeem stelde huisartsen in staat om zelf voorkeurdiensten te selecteren op basis van hun eigen agenda, rekening houdend met dagvoorkeuren en andere verhinderingen. Direct na het plannen kwam er een conceptrooster beschikbaar. De huisartsen die gebruikmaakten van het vrij roosteren zijn zeer tevreden over deze nieuwe aanpak.
Werkconferentie Zomerbezetting
Vanwege het dreigende capaciteitstekort tijdens de zomerperiode is er in juni 2023 op de spoedposten een Werkconferentie georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst hebben huisartsen en triagisten besproken hoe te handelen bij toenemende druk op de huisartsenpost. In een sessie van 2 uur is besloten om een leidraad op te stellen, genaamd “code geel”. Deze leidraad bevat richtlijnen voor het bepalen van code geel, evenals de bijbehorende wijzigingen en benodigdheden voor Spoedzorg in dergelijke situaties. Het resulterende document is gedeeld met alle dienstdoende medewerkers als hulpmiddel en ondersteuning bij het normaliseren van de diensten.
Project Spoed=Spoed
In 2023 heeft UNICUM een werkgroep samengesteld voor het project Spoed=Spoed, in lijn met de Leidraad bij het Actieplan Werkdruk in de ANW, opgesteld door LHV, VPH, InEen en NHG. Het doel van dit deelproject was om huisartsen en huisartsenposten samen te laten werken aan het herstellen van 100% spoedzorg tijdens de ANW-uren. De focus lag op het onderzoeken van de mogelijkheid om alleen U1, U2 en indien noodzakelijk U3-patiënten op de post te zien.
De werkgroep bestond uit 3 huisartsen, een triagist, een teamleider spoedzorg en 2 medisch managers. Samen hebben zij eerst de huidige situatie in kaart gebracht en vervolgens een advies opgesteld. Na toetsing met de Vakcommissie Spoedzorg zijn 6 punten geïdentificeerd als advies om de spoedzorg te verbeteren. Deze punten zullen in het komende jaar verder worden uitgewerkt door de clustermanager.
ZCC
Het Zorg Coördinatie Centrum Midden-Nederland (ZCC), waarin UNICUM een strategisch partner is, bleef zich ontwikkelen, ook in 2023. Het ZCC is gevestigd in Zeist. Het belang van fysieke samenwerking op één locatie, waarbij kennisuitwisseling en samenwerking tussen ambulancezorg, huisartsenzorg en de acute GGZ centraal staan, wordt zo geborgd.
Het afgelopen jaar is gestart met het verplaatsen van de meldkamer van 112 naar het LMS in Zeist om de samenwerking in de acute keten te optimaliseren. Deze korte periode in de zomer verliep succesvol. Medio 2024 zal de meldkamer voor een langere periode naar het LMS verhuizen, met toestemming van het ministerie Naast UNICUM zijn meerdere Huisartsenposten en Huisartsenzorg organisaties actief betrokken bij het ZCC. De pool van coördinerend artsen voert nu al werkzaamheden uit voor de verschillende posten. Het lijkt erop dat zorgcoördinatie een vaste positie heeft verworven binnen onze regio. Bestuurlijk zal in 2024 worden gekeken naar manieren om het ZZC toekomstbestendig te maken.
Begrip kun je makkelijker creëren als je elkaar ziet.
– ZCC